Upalna pogoda jest dla psiaków wyjątkowo uciążliwa. U naszych czworonożnych pupili nie wszystkie mechanizmy termoregulacyjne funkcjonują wystarczająco sprawnie. W czasie lata psy są więc szczególnie narażone na przegrzanie. Jak domowi podopieczni regulują temperaturę swojego ciała? Czy psy się pocą?

Termoregulacja u psów

Termoregulacja to bez wątpienia słaby punkt psiaków. Nasze czworonogi są mało wrażliwe na bodźce cieplne dochodzące z otoczenia. Wśród ich termoreceptorów przeważają te odpowiedzialne za odbiór zimna. Właśnie dlatego psiaki reagują przede wszystkim na gwałtowne spadki temperatury. Informacja o upałach dociera do ich organizmu z pewnym opóźnieniem. Czworonogi muszą zarejestrować różnicę między temperaturą powierzchni ich skóry, a temperaturą otoczenia. Dla psów nie jest to proste, ponieważ prawidłowa temperatura ciała jest u nich wyższa niż u ludzi (wynosi około 37,5-39,2 ℃). W czasie upałów, intensywnego wysiłku fizycznego lub w warunkach wysokiej wilgotności powietrza organizm zwierzaków uruchamia mechanizmy fizjologiczne, które mają uchronić go przed przegrzaniem. Termoreceptory przesyłają odpowiednią informację do podwzgórza, na skutek czego aktywizowane są procesy ułatwiające oddawanie ciepła. Dochodzi m.in. do rozszerzenia naczyń krwionośnych. W utrzymaniu prawidłowej temperatury pomagają zwierzakom również mechanizmy behawioralne. Poszukiwanie cienia, ograniczenie aktywności i zwiększenie poboru wody to główne psie sposoby na walkę z upałami. W jaki sposób nasze psiaki mogą jednak pozbyć się nadmiaru ciepła, gdy żar leje się z nieba?

Jak psy się pocą?

Naturalną obroną przed przegrzaniem u ludzi jest pocenie się. Psy także się pocą, ale tylko w ograniczonym zakresie. Epokrynowe gruczoły potowe, istotne dla termoregulacji, występują u nich jedynie na łapkach, między opuszkami palców. Na całym ciele rozmieszczone są natomiast gruczoły apokrynowe, których wydzielina niesie przede wszystkim wiadomości zapachowe. W czasie upalnej pogody i w warunkach stresowych psy pocą się poprzez opuszki, ale trudno uznać to za istotną ochronę przed przegrzaniem. Do chłodzenia czworonogi wykorzystują przede wszystkim ziajanie. Pozwala ono utracić część ciepła na drodze parowania wody z powierzchni jamy ustnej i języka. Czworonogi regulują temperaturę ciała również dzięki promieniowaniu, konwekcji i kondukcji (przewodzeniu). Efektywność tych procesów uzależniona jest od temperatury otoczenia, a co za tym idzie – podczas upałów są one zwykle niezbyt skuteczne. Pewną ulgę w okresie letniego wypoczynku może jednak przynieść psiakom wylegiwanie się na zimnym podłożu. Nasi czworonożni podopieczni dysponują także naturalną izolacją przed promieniami słonecznymi w postaci sierści. Okrywa włosowa ogranicza docieranie ciepła do psiego organizmu i zabezpiecza przed przegrzaniem. Wbrew pozorom szata nie stanowi dla zwierzaków znacznego obciążenia – wiosną grube futro wymieniane jest na lżejsze, przystosowane do cieplejszej aury.

Objawy hipertermii u psa

Większość psiaków czuje się najlepiej, gdy temperatura otoczenia nie przekracza 25 ℃. W czasie upałów czworonogi niejednokrotnie doświadczają wyczerpania. Związane jest ono z odwodnieniem. Wyczerpanie upałem u psów objawia się suchością błon śluzowych i skóry, apatią, niechęcią do aktywności, dyszeniem. W jego przebiegu nie obserwuje się jednak wzrostu temperatury wewnętrznej. Dużo poważniejszym problemem jest udar cieplny, który stanowi najcięższą postać hipertermii. Dochodzi do niego, gdy temperatura ciała psa osiąga ponad 40,5 ℃. Na przegrzanie szczególnie narażone są czworonogi, które nie mogą efektywnie ochładzać się poprzez ziajanie. W grupie ryzyka znajdują się zatem psy ras brachycefalicznych, cierpiące na choroby układu oddechowe lub krążenia, młode, w podeszłym wieku, otyłe, pracujące oraz sportowe. Hipertermii sprzyja również odwodnienie. O udarze cieplnym mogą świadczyć: przyspieszenie akcji serca, intensywne i szybkie ziajanie, wymioty, apatia, zaburzenia widzenia, drżenie mięśni. Jeśli zaobserwujemy takie objawy, powinniśmy jak najszybciej podjąć działania ratunkowe i zawieźć pupila do weterynarza. Udar cieplny stanowi bezpośrednie zagrożenie dla życia zwierzaka. Może też prowadzić do wielu niebezpiecznych powikłań, np. niewydolności nerek, obrzęku mózgu, posocznicy.

Jak chronić psa przed przegrzaniem?

Ze względu na psie problemy z termoregulacją w czasie upałów warto szczególnie zatroszczyć się o samopoczucie domowych czworonogów. Podstawą jest zapewnienie zwierzakom chłodnego miejsca do wypoczynku i nieograniczonego dostępu do wody pitnej. W ogrodzie warto ustawić dla pupila basen i przygotować specjalny zacieniony kącik wypoczynkowy, osłonięty wysokimi drzewami lub parasolem. W domu przyda się wentylator, przynoszący czworonogowi powiew chłodnego powietrza. Latem powinniśmy też zmodyfikować przebieg naszych przechadzek z podopiecznym. Na dłuższe spacery wychodźmy o świcie lub późnym wieczorem. Ograniczmy nieco aktywność zwierzaka – nie namawiajmy go do biegania ani uprawniania ekstremalnych sportów. Jeśli psiak chce spędzać czas aktywnie, zaproponujmy mu pływanie w bezpiecznym zbiorniku. W czasie dłuższych wędrówek pamiętajmy o pojeniu ulubieńca – na spacer zabierzmy bidon z wodą.


Nigdy nie zostawiamy czworonoga samego w nagrzanym samochodzie. Na czas upałów zrezygnujmy z kagańców utrudniających swobodne dyszenie. Zadbajmy o szatę pupila – nie zaniedbujmy jej starannego wyczesywania. Sięgnijmy po akcesoria wspomagające procesy termoregulacji. Zakupmy matę chłodzącą dla psa. Umożliwia ona oddawanie nadmiaru ciepła na drodze kondukcji, czyli poprzez stykanie się ciała czworonoga z zimną powierzchnią. Takie akcesorium nadaje się zarówno do użytku na zewnątrz, jak i w pomieszczeniach. Może więc stanowić dla psa skuteczną broń w walce upałami.

 
Tekst: Marta Majewska
Zdjęcie: © PICTURETIME — stock.adobe.com