Rozpoznawanie twarzy najbliższych osób nie stanowi dla nas najmniejszego problemu. A jak to wygląda w przypadku czworonogów? Jakimi zmysłami posługują się, by rozróżnić swego opiekuna od innych ludzi? Biorąc pod uwagę, jak czułym węchem dysponują czworonogi, można by przypuszczać, że poznają nas głównie po zapachu. A jednak liczne badania wykazały, że psy równie sprawnie posługują się swymi oczami, a twarz opiekuna potrafią poznać nawet na fotografii.

Pies i jego niezawodne zmysły

Podczas gdy człowiek dysponuje zaledwie pięcioma milionami komórek węchowych, pies może mieć ich nawet czterdzieści razy więcej, a więc około dwustu milionów super czułych receptorów. Wiele zależy oczywiście od rasy psa oraz budowy jego nosa, czyli kufy – im  większa kufa, tym więcej komórek węchowych mieści się wewnątrz. Najlepszym węchem dysponują zatem rasy, takie jak owczarki niemieckie, które nie bez powodu pracują najczęściej jako psy tropiące i policyjne. Można powiedzieć, że psi węch jest wręcz nieomylny i to głównie za jego pomocą pies poznaje otaczający go świat.

Na drugim miejscu jest słuch, z kolei psi wzrok wypada najsłabiej w rankingu zmysłów. Nasze czworonogi nie widzą tak ostro, jak my i nie rozróżniają wszystkich kolorów. Czy to jednak oznacza, że nie potrafią rozpoznać naszej twarzy? Wręcz przeciwnie! Przeprowadzone na ten temat badania wykazały, że psy nie mają problemu z rozpoznaniem oblicza swego opiekuna, nawet jeśli widzą je tylko na fotografii.

Jak pies rozpoznaje swoich bliskich?

Wygląda na to, że psy podobnie jak ludzie posługują się wzorkiem do rozróżniania twarzy osób znajomych od obcych. Co więcej, zwierzak nie musi pomagać sobie w tym innymi zmysłami – wystarczy, że spojrzy na czyjąś twarz, by stwierdzić czy zna tę osobę, czy też nie. Nasze psy potrafią, na przykład rozpoznawać swych bliskich na fotografii. Warto dodać, że chodzi tu nie tylko o ludzi, ale również inne znane im czworonogi.

Potwierdzające to badania przeprowadzono na Uniwersytecie Helsińskim. Naukowcy zastosowali metodę okularografii, czyli śledzenia ruchów gałek ocznych u badanych czworonogów, by potwierdzić, że psy tak samo, jak ludzie mają zdolność rozpoznawania twarzy. Podczas testów pokazywano zwierzakom zdjęcia ludzi oraz innych czworonogów. Obserwacje wykazały, że psy najdłużej zatrzymywały wzrok na fotografiach swoich opiekunów oraz obrazach przedstawicieli tego samego gatunku. Badane psy dokładniej przyglądały się zdjęciom znanych osób, skupiając wzrok na ich twarzach, a zwłaszcza okolicach oczu. Co ciekawe, zwierzaki zachowywały się dokładnie tak samo, gdy zdjęcie wyświetlano im do góry nogami.

Czy psu mogą rozpoznać nas za pomocą węchu?

Jak najbardziej! Jak już wspomniano, psy dysponują niezrównanym węchem, a zapach opiekuna to jeden z pierwszych, jakie zapamiętują. Psi nos odbiera zapachy, które dla człowieka są praktycznie niewyczuwalne, a co więcej – potrafi rozróżniać od siebie kilka zapachów obecnych w otoczeniu. Na tym jednak wcale nie kończą się niezwykłe właściwości psiej kufy. Badania wykazały między innymi, że pies, który raz nauczył się jakiegoś zapachu, zapamięta go i rozpozna nawet po kilku miesiącach, a nawet latach. Dowiedziono również, że zwierzak jest w stanie zapamiętać do sześciuset tysięcy zapachów i skojarzyć je z określonymi sytuacjami czy miejscami. Potrafi także dopasować zapach do konkretnego przedmiotu albo osoby. Możemy zatem mieć pewność, że nawet jeśli wzrok z jakiegoś powodu zawiedzie pupila, to na pewno rozpozna nas za pomocą swego nosa.

Czemu jeszcze może służyć psi nos?

Psy to stworzenia społeczne obdarzone niezwykłą wręcz inteligencją emocjonalną. Potrafią bezbłędnie odczytywać nasz nastrój, intencje oraz stan emocjonalny nowo napotkanych psów. Jak to robią? Wygląda na to, że i w tym przypadku pomaga im ich wyczulony nos. Czworonogi wyczuwają emocje, takie jak radość, strach i stres za pomocą węchu, ponieważ hormony produkowane przez organizm w tych sytuacjach mają różny zapach. Zarówno człowiek, jak i zwierzę pachnie zupełnie inaczej, kiedy jest przestraszone, a inaczej kiedy jest zdenerwowane. Zapach wydzielany przez organizm stanowi dla psa pełną informację o samopoczuciu właściciela czy intencjach napotkanego na swej drodze czworonoga. Pozwala mu to, na przykład dostosować swoje zachowanie do sytuacji, w jakiej się znalazł czy polubownie rozwiązywać konflikty z innymi psami.



Tekst: Angelika Podgajna
Zdjęcie: © Marissa Roseillier — istockphoto.com