Wychowanie szczeniaka to niełatwe zadanie. Twój mały pupil musi nauczyć się zasad obowiązujących w domu, zachowywania czystości oraz wielu innych rzeczy, które ułatwią Wam wspólne życie pod jednym dachem. Od czego zacząć trening? Jak wychować szczeniaka, by wyrósł na spokojnego i posłusznego psa?
Kiedy w Twoim domu pojawia się wymarzony psiak, z pewnością myślisz tylko o wspólnej zabawie i przyjemnościach związanych z posiadaniem zwierzaka. Jednak już od pierwszych dni psa w nowym domu warto rozpocząć konsekwentną naukę poprawnego zachowania. Zwierzak musi dowiedzieć się, co jest dozwolone w domu i czego nie wolno mu robić. Wychowywanie szczeniaka polega nie tylko na nauce komend, ale również na wyrabianiu właściwych odruchów i nawyków, które sprawią, że psiak będzie czuł się bezpiecznie w swoim otoczeniu. Jak wychować psa na dzielnego i pewnego siebie czworonoga?
Podstawowe zasady wychowania psa
Jeśli chcesz, by życie z Twoim psim kompanem układało się przyjemnie i bezpiecznie dla wszystkich, od razu wprowadź określone zasady. Warto jak najszybciej wypracować dobre nawyki, dzięki którym pies będzie wiedział, jak zachować się w danej sytuacji i reagować poprawnie na Twoje komendy, nawet w stresujących chwilach. W ten sposób zapewnisz bezpieczeństwo nie tylko jemu, ale także wszystkim osobom z otoczenia psa. Jak zacząć szkolenie?
Pamiętaj, że fundamentem każdego szkolenia jest zaufanie. Bez niego na dłuższą metę trudno będzie uzyskać dobre rezultaty. Twój pies powinien widzieć w Tobie godnego zaufania przewodnika, a jednocześnie dobrego i życzliwego przyjaciela. Aby zdobyć jego zaufanie, staraj się stosować do kilku ważnych zasad.
Bądź cierpliwy i wyrozumiały
Zaufanie i prawdziwą przyjaźń psa można zdobyć tylko, będąc dla niego czułym i serdecznym. Pamiętaj, by w szkoleniu nigdy nie stosować kar ani przemocy. Sprawiając psu ból albo wywołując u niego lęk, z pewnością nie wzbudzisz jego zaufania ani nie sprawisz, że zacznie uważniej słuchać Twoich komend. Wręcz przeciwnie. Stres i głęboki lęk może przerodzić się w poważne problemy emocjonalne, a nawet wywołać agresję.
Stosuj pochwały i motywuj psa
Zamiast kar stosuj pochwały. Okazuj psu zrozumienie i cierpliwie ucz nowych sztuczek oraz poprawnego zachowania. Pamiętaj, by nagradzać pupila smakołykiem za każdy, nawet najdrobniejszy sukces. Im większe będzie jego poczucie bezpieczeństwa i przywiązanie do Ciebie, tym chętniej zacznie uczyć się nowych rzeczy.
Bądź spokojny, ale konsekwentny
W szkoleniu psa najważniejsza jest konsekwencja. Zasady muszą być jasne i zrozumiałe dla psa, a przede wszystkim egzekwowane niezależnie od błagalnych spojrzeń ulubieńca. Nie pozwalaj mu na coś, czego nie zamierzasz akceptować, na przykład żebranie przy stole albo wskakiwanie na łóżko. Nie ustępuj psu, tylko dlatego, że patrzy na Ciebie żałośnie smutnymi oczami. Postaraj się też, by wszyscy domownicy stosowali te same zasady i wymagali od psa podobnych rzeczy.
Metoda pozytywnego wzmocnienia w szkoleniu psa i szczenięcia
Wychowanie psa wymaga konsekwencji i ogromnych pokładów cierpliwości. Nie można oczekiwać, że pupil z dnia na dzień zrozumie, jak chodzić na smyczy albo dlaczego wolno mu załatwiać się wyłącznie na dworze. Ani żaden psi malec, ani starszy pies adoptowany ze schroniska nie wie takich rzeczy i nawet nie podejrzewa, czego właściwie będziesz od niego oczekiwać. Wszystkich nowych zasad musisz nauczyć go od podstaw. A jak to zrobić?
Aby wychować idealnego psa, stosuj metodę wzmocnienia pozytywnego. Polega ona na nagradzaniu psa za każde pożądane zachowanie. Nagrodą może być ulubiony smakołyk pupila albo chwila zabawy czy pieszczot. Z czasem warto wprowadzać także pochwały słowne, a nagrody w postaci przysmaków stosować wybiórczo. Szkolenie oparte na wzmacnianiu pozytywnego zachowania psa sprawia, że po pewnym czasie zwierzak zaczyna interesować się tylko tym, co skutkuje nagrodą i zadowoleniem jego właściciela.
A co robić, gdy pupil zachowuje się niepoprawnie? Przede wszystkim nie krzycz na psa, nie bij go ani nie karz w żaden inny sposób. Każdy postępek, którego nie tolerujesz najlepiej po prostu zignorować. Przypuśćmy, że chcesz oduczyć psa skakania na gości i domowników po powrocie do domu. Podobny zwyczaj w wykonaniu małego i młodego psa nie wydaje się groźny, ale kiedy robi to duży zwierzak, zaczynają się problemy. Aby oduczyć tego swojego pupila, postaraj się nie nawiązywać z nim żadnego kontaktu, kiedy skacze. Ignoruj go zupełnie, nie patrz na niego i nic nie mów. Przywitaj się z nim dopiero wtedy, gdy uspokoi się i grzecznie stanie lub usiądzie. W ten sposób pokażesz mu, jakim zachowaniem może zwrócić Twoją uwagę i zdobyć nagrodę.
Jak wychować małego psa? Po pierwsze socjalizacja!
Socjalizacja to najważniejszy etap w życiu każdego małego pieska. W okresie między 3 a 12 tygodniem życia szczenięta oswajają się z różnymi bodźcami, takimi jak dźwięki czy zapachy i uczą się poprawnie na nie reagować. Niezwykle istotnym elementem socjalizacji jest także przyswojenie pewnych zasad i rytuałów, jakie mogą obowiązywać psa społeczności, czy to psiej, czy ludzkiej.
Kluczową rolę w czasie socjalizacji odgrywają relacje z matką i rodzeństwem. Podczas interakcji z nimi szczenię uczy się komunikacji z osobnikami tego samego gatunku, unikania konfliktów i sygnalizowania swego nastawienia za pomocą mowy ciała. Dzięki doświadczeniom i umiejętnościom nabytym w tym okresie zwierzak będzie umiał nawiązywać relacje z ludźmi i innymi zwierzętami oraz radzić sobie w trudnych sytuacjach.
W procesie wychowania psa warto zwrócić szczególną uwagę na wszelkie sytuacje, które mogą okazać się trudne i stresujące zarówno dla szczenięcia, jak i psa dorosłego. Warto od początku oswajać pupila innymi ludźmi i zwierzętami, przebywaniem w tłumie, jazdą samochodem czy podróżowaniem komunikacją miejską. Psa należy także zapoznać różnymi hałasami, takimi jak dźwięk odkurzacza czy suszarki do włosów. Umiejętnie oswajany zwierzak szybko przekona się, że potencjalnie stresujące sytuacje wcale nie są groźne. Dzięki temu Twój czworonożny przyjaciel nabierze pewności siebie i będzie wiedział, jak radzić sobie pod wpływem stresu czy lęku.
Proces oswajania swojego psa z nowymi bodźcami warto zacząć już od 3 tygodnia życia. Wtedy maluchy wykazują już pewną ciekawość świata i chętnie badają nowe przedmioty czy zjawiska. W tym wieku można nauczyć szczeniaka najwięcej, ponieważ jest najodważniejszy, otwarty na otoczenie i zaangażowany w jego poznawanie.
Wychowanie szczeniaka – co powinien umieć?
Wychowywanie psa nie proste, więc trudno się dziwić, że początkujący opiekunowie mogą czuć przed tym pewne obawy. Każdy właściciel czworonożnego malca pragnąłby jak najszybciej nauczyć swojego pupila zasad poprawnego zachowania. Trzeba jednak pamiętać, że wszystko przyjdzie z czasem, a póki co warto uzbroić się w cierpliwość i pozytywne nastawienie.
Należy też zdawać sobie sprawę z zakresu obowiązków i odpowiedzialności, jaka spoczywa na każdym psim opiekunie. Od tego, jak przeprowadzisz socjalizację i wstępne szkolenie zależy przyszłość Twojego podopiecznego. Jeśli pragniesz cieszyć się towarzystwem posłusznego i zrównoważonego psa, zwróć uwagę na konkretne umiejętności. Niektóre z nich wydają się oczywiste, a rola i znaczenie innych wychodzi na jaw dopiero w określonych sytuacjach.
Oto lista najważniejszych rzeczy, których warto nauczyć swojego psa:
- reagowanie na swoje imię,
- zachowywanie czystości w domu,
- umiejętność samotnego przebywania w domu,
- jedzenie tylko z własnej miski,
- podstawowe komendy, np. "nie", "zostaw", "do mnie".
Jak przeprowadzić skuteczne szkolenie?
Wychowanie czworonoga – reagowanie na imię
Każdy pies musi reagować na swoje imię. Aby ułatwić zadanie pupilowi, wybierz krótkie i dźwięczne imię, które łatwo będzie mu zapamiętać. Pamiętaj, by jego brzmienie nie przypominało żadnej z komend albo innych haseł, których zamierasz używać w szkoleniu. Staraj się wypowiadać imię jak najczęściej, to znaczy za każdym razem, gdy wchodzisz w jakąś interakcję z czworonogiem. Jeśli zawołany podniesie głowę i spojrzy na Ciebie lub przybiegnie, pamiętaj, by nagrodzić go za to smakołykiem!
Nauka czystości w domu
Proces związany z nauką zachowywania czystości w domu zależy w dużej mierze od tego, w jakim wieku jest Twój nowy pupil. W przypadku całkiem małych szczeniąt szkolenie zaczynamy od zapoznania psa z kuwetą lub specjalną matą. Musisz pamiętać, że kilkutygodniowy maluch, który nie odbył jeszcze wszystkich szczepień powinien pozostać w domu na kwarantannie. Dopiero gdy odporność psiaka będzie gotowa na spotkanie z obcymi bakteriami i wirusami, możesz przenieść naukę na zewnątrz.
Matę do nauki czystości umieść gdzieś na korytarzu albo w łazience. Koniecznie z dala od legowiska i miski z jedzeniem. Zabieraj na nią zwierzaka za każdym razem, gdy się przebudzi albo coś zje. Sygnałem do wizyty na macie może być też niespokojne kręcenie się, węszenie i popiskiwanie malucha. Jeśli psiak się załatwi, nie zapomnij nagrodzić go smakołykiem!
Po szczepieniach zacznij wychodzić na spacery z psem. Należy wyprowadzać go po każdej drzemce i posiłku, albo kiedy zaczyna zachowywać się „podejrzanie”. Na początku maluchowi może być trudno zapomnieć o macie i zwyczajach, które już zdążył nabyć. Aby ułatwić mu naukę, możesz zabierać matę na spacery i kłaść ją na trawniku.
Przygotuj się też na to, że przynajmniej na początku zwierzakowi będą zdarzały się wypadki. Jeśli pies załatwi się w domu, nie wpadaj w złość i nie krzycz na niego. Po prostu zignoruj tę małą „zbrodnię” i chwal zawsze wtedy, gdy uda mu się załatwić we właściwym miejscu.
Nauka pozostawania w samotności – jak uniknąć lęku separacyjnego?
Pies, który nie potrafi zostawać sam w domu, to duży problem. Zwierzęta borykające się z lękiem separacyjnym potrafią głośno ujadać przez długie godziny, a także gryźć i niszczyć różne przedmioty w domu. Wszystko to pozwala psu odreagować negatywne emocje spowodowane rozłąką z opiekunem. Zdarza się, że jedynym rozwiązaniem tak rozwiniętego zaburzenia jest skorzystanie z pomocy behawiorysty.
Aby uniknąć takich kłopotów w przyszłości, warto od małego oswajać psiaka ze swoją nieobecnością. Zacznij od pozostawiania go samego w drugim pokoju na kilka minut. Ćwiczenie to powtarzaj kilka razy dziennie. Staraj się ignorować zachowania pupila, które mają na celu zwrócenie Twojej uwagi. Nie reaguj na szczekanie i skamlenie, a kiedy wejdziesz do pokoju psa, zignoruj jego szaleńcze powitania i podskoki.
Stopniowo wydłużaj czas rozłąki, a na czas swojej nieobecności zostawiaj zwierzakowi coś do zabawy. To może być gryzak albo zabawka typu Kong wypełniona przysmakami. Jeśli reaguje poprawnie, zacznij zostawiać psa samego w domu na godzinę lub dwie dziennie.
Jak nauczyć psa, by jadł tylko ze swojej miski?
Żebranie przy stole to zmora wszystkich właścicieli psów. A jednak wystarczy kilka lekcji etykiety, by pupil mógł poznać zasady właściwego postępowania w trakcie posiłków swego opiekuna. Co robić?
Po pierwsze, posiłki szczeniaka powinny pokrywać i zaspokajać jego dzienne zapotrzebowanie na składniki odżywcze, a przy tym być smaczne i zdrowe. Pełnowartościowy posiłek zapewni uczucie sytości i zadowolenia, a to pierwszy krok do tego, by zwierzak stracił zainteresowanie Twoim talerzem.
Po drugie, zadbaj o różnorodność diety czworonoga. Codzienną porcję karmy uzupełnij przysmakami przeznaczonymi dla zwierząt. To mogą być naturalne gryzaki z wędzonej skóry, kawałki suszonego mięsa lub inne drobne przekąski.
Po trzecie, nigdy nie ulegaj błagalnym spojrzeniom pupila. Zwierzę musi skojarzyć fakt, że jedzenie na stole po prostu nie jest dla niego. Jeśli raz ulegniesz i rzucisz psu jakiś mały kąsek, już nigdy nie zdołasz przegonić go od swego talerza.
Tresura szczeniaka i dorosłego psa – pierwsze komendy
Zdobywanie nowych umiejętności może przynieść psu dużo frajdy. Trzeba tylko tak zaaranżować sesje treningowe, by przypominały dobrą zabawę z pysznymi nagrodami. Podstawowe komendy można wprowadzić od razu, gdy tylko pupil opanuje reagowanie na swoje imię. Zacznij od prostych rzeczy, takich jak „nie”, „zostaw” czy „do mnie”. Kolejne polecenia wprowadzaj powoli i stopniowo, dając zwierzęciu czas na opanowanie kolejnych sztuczek.
Wychowanie dorosłego psa nie różni się zbytnio od tresury malca. Starsze czworonogi mogą mieć jednak pewne przyzwyczajenia i nawyki, dlatego praca z nimi często zajmuje więcej czasu. Warto mieć to na uwadze, decydując się na psa ze schroniska. Nie ma jednak rzeczy niemożliwych! Odpowiednia tresura i motywacja da rezultat nawet w przypadku starszego psa.
Autorka: Angelika Podgajna