Psie choroby często rozwijają się w sposób dosyć subtelny. Wielu opiekunów czworonogów ma więc wątpliwości, czy ich pupil ma po prostu gorszy dzień, czy może jest chory. Prostą metodą na sprawdzenie stanu zdrowia psa jest pomiar temperatury. Jaka jest właściwa temperatura u psa? W jaki sposób mierzyć temperaturę u czworonożnego pupila?
Temperatura psa – jaka jest prawidłowa?
Psy emanują ciepłem – nie tylko w przenośni, ale również całkiem dosłownie. Jaka jest prawidłowa temperatura ciała psa? U domowych czworonogów temperatura jest wyższa niż u człowieka. Normalna temperatura u psów wynosi od 37,5 do 39 stopni Celsjusza. Warto jednak wiedzieć, że właściwa temperatura może nieznacznie różnić się w zależności od wielkości czworonoga. U psów ras małych i miniaturowych wynosi ona średnio 1 stopień więcej niż u psów dużych i olbrzymich. Dodatkowo prawidłowa temperatura psa uzależniona jest od wieku zwierzęcia. U szczeniąt za normalną uznawana jest ta w zakresie 38,5-39,4°C.
U zwierzaków, podobnie jak u ludzi, obserwuje się różnice osobnicze w zakresie temperatury. Z tego powodu, by wiedzieć, jaka temperatura jest prawidłowa u danego osobnika, warto kilkakrotnie zmierzyć ją, gdy jest zdrowy. Temperatura fizjologicznie może się czasami trochę wahać – co nie stanowi jeszcze większego problemu. Dopiero gdy temperatura psa wzrasta o 1 stopień w stosunku do normy, mówi się o stanie podgorączkowym, który stanowi już sygnał alarmowy.
Jak zmierzyć psu temperaturę?
Pomiaru temperatury u psa dokonuje się doodbytniczo. Do mierzenia temperatury psa najwygodniejszy w użyciu będzie termometry elektroniczny weterynaryjny. Taki model posiada odpowiedni kształt i zabezpieczenie przed wprowadzeniem go za głęboko. Dzięki elastycznej końcówce jest łatwy w użyciu. Jeśli nie posiadasz termometru weterynaryjnego, możesz jednak zmierzyć temperaturę także standardowym elektronicznym przyrządem. Pamiętaj jednak, by nie używać termometru rtęciowego. Jeśli dojdzie do jego uszkodzenia, rtęć może dostać się do organizmu czworonoga. W przypadku psów lękliwych i nerwowych warto zakupić termometr bezdotykowy. Taki przyrząd umożliwia zmierzenie temperatury w sposób bezinwazyjny i zupełnie bezstresowy dla psa – wystarczy zbliżyć go do ucha zwierzęcia.
Jak zmierzyć temperaturę psu? Pomiar specjalnym termometrem weterynaryjnym nie powinien przysporzyć większych trudności. By zwierzak nie odczuwał dyskomfortu w czasie badania, końcówka termometru powinna być wilgotna. W tym celu warto natłuścić ją wazeliną lub oliwką. Dodatkowo możesz poprosić kogoś o asystę w trakcie badania. Jedna z osób powinna przytrzymywać zwierzaka. W trakcie pomiaru pies musi stać nieruchomo. Aby zmierzyć temperaturę u psa, końcówkę termometru należy włożyć do odbytu na głębokość 2-3 cm. Temperaturę mierz przez kilkadziesiąt sekund / kilka minut, po czym odczytaj wynik. By pies pozytywnie skojarzył badanie, nagródź go przysmakiem za grzeczne zachowanie.
Wysoka temperatura u psa – przyczyny
Utrzymanie stałej temperatury ciała to niezbędny warunek homeostazy organizmu. Zdrowe psy dysponują specjalnymi mechanizmami termoregulacyjnymi, które umożliwiają im zachowanie prawidłowej ciepłoty. Niestety, nie zawsze funkcjonują ono wystarczająco efektywnie. Gdy organizm zwierzęcia nie jest w stanie pozbyć się nadmiaru ciepła, w takim tempie jak go przybywa, dochodzi do wzrostu ciepłoty ciała. Podwyższona temperatura ciała psa może wynikać zarówno z przyczyn wewnętrznych, jak i zewnętrznych (środowiskowych). W zależności od mechanizmu wzrostu ciepłoty – pies, który ma wyższą temperaturę, może cierpieć z powodu gorączki lub hipertermii (przegrzania). Czym różnią się oba te stany?
Gorączka rozwija się w wyniku oddziaływania czynników metabolicznych. Stanowi więc mechanizm obronny w przypadku pojawienia się w organizmie stanu zapalnego lub pirogenów. W jej przebiegu dochodzi do zachwiania mechanizmów termoregulacyjnych i przestawienia punktu nastawczego w ośrodku w podwzgórzu. W efekcie organizm sam dąży do utrzymania podwyższonej temperatury. Jednocześnie mechanizmy chłodzące pozostają w pełni wydolne. Przyczyną nagłej gorączki u psiaka najczęściej są infekcje wirusowe i bakteryjne. Zdarza się jednak, że towarzyszy ona chorobom nowotworowym lub zaburzeniom hormonalnym.
Do hipertermii dochodzi natomiast na skutek działania czynników środowiskowych – najczęściej w upalne dni, w warunkach wysokiej wilgotności i przy intensywnym wysiłku fizycznym. Punkt nastawczy w podwzgórzu pozostaje wtedy niezmieniony. W przypadku hipertermii uruchamiane są fizjologiczne i behawioralne mechanizmy termoregulacyjne, które mają za zadanie obniżyć temperaturę. Inaczej niż u ludzi – u psów praktycznie nie funkcjonuje mechanizm pozbywania się nadmiaru ciepła przez pocenie się. Psy tracą ciepło głównie przez ziajanie. Starają się też ochłodzić, tarzając się w błocie czy wypoczywając w cieniu.
Warto pamiętać, że równie niebezpieczna jak gorączka i hipertermia może być hipotermia, czyli spadek temperatury poniżej 35°C. Do wychłodzenia najczęściej dochodzi w czasie mrozów u psów przebywających na zewnątrz bez dostępu do ciepłego schronienia. Hipotermia u psa może być też skutkiem podania znieczulenia ogólnego, problemów hormonalnych i zaburzeń metabolicznych.
Gorączka u psa – objawy
Za gorączkę u psa uznawany jest wzrost temperatury powyżej 39,5-40°C. Nieprawidłowa temperatura ciała u psa zazwyczaj odbija się na jego samopoczuciu. Wszystkie siły organizmu koncentrują się wtedy na walce z chorobą. Gdy pies ma gorączkę, często staje się apatyczny, osłabiony, senny. Nie chce się bawić, spacerować, a przez większość czasu wypoczywa. Zazwyczaj też je mniej niż zwykle, za to sporo pije.
O podwyższeniu temperatury mogą świadczyć także inne symptomy np. suchy i ciepły nos oraz przyspieszenie pracy serca. Sprawdzanie psiej temperatury bez termometru to jednak nie najlepsze rozwiązanie. Nie warto sugerować się tą metodą, ponieważ może wprowadzić w błąd.
Należy pamiętać, że w przebiegu gorączki pies odczuwa zimno i stara się jeszcze ograniczyć utratę ciepła. Może więc szukać ciepłego schronienia i wylegiwać się zwinięty w kłębek. Czasami gorączce dodatkowo towarzyszą objawy charakterystyczne dla chorób zakaźnych, takie jak kaszel, katar, biegunka czy wymioty.
Co zrobić, gdy pies ma gorączkę?
Wysoka temperatura jest często jednym z pierwszych objawów sugerujących, że z psem dzieje się coś niepokojącego. Nie powinieneś więc nigdy jej lekceważyć. Gorączka u psa stanowi przede wszystkim wskazanie do bacznej obserwacji pupila. Należy sprawdzić, czy u czworonożnego podopiecznego nie występują inne objawy choroby. Warto także powtórzyć badanie po upływie kilku godzin.
Umiarkowana gorączka jest bardzo ważnym mechanizmem obronnym – pomagającym zwalczać chorobę. Nie należy więc za wszelką cenę jej zbijać. Większość czworonożnych podopiecznych dobrze radzi sobie z temperaturą nieprzekraczającą 40,6°C. Jeśli więc ciepłota u zwierzaka nie osiągnęła tej granicy, nie jest wymagane podejmowanie żadnych radykalnych kroków. Należy zadbać jedynie o zapewnienie pupilowi dogodnych warunków do wypoczynku – ciepłego posłania umieszczonego w spokojnym i ustronnym pomieszczeniu. By u psa nie doszło do odwodnienia, trzeba też zapewnić mu łatwy dostęp do świeżej, chłodnej wody.
Co jeszcze można zrobić, by pomóc psu ze zbyt wysoką temperaturą? Samodzielne podawanie psu leków przeciwgorączkowych jest niewskazane. W ostateczności można jednak wykorzystać domowe sposoby na zbicie temperatury u psa. Do schładzania ciała zwierzęcia najlepszy będzie wilgotny ręcznik przykładany w okolicach głowy, karku, brzucha i pachwin. Pomóc mogą ponadto kąpiele w letniej wodzie.
Jaka temperatura ciała u psa może być niebezpieczna i kiedy warto skonsultować się z lekarzem weterynarii? Zagrożenie dla życia zwierzęcia stanowi wzrost temperatury powyżej 41,3°C – w takim przypadku trzeba pilnie zasięgnąć porady weterynarza. Również jeżeli podwyższona temperatura u psa utrzymuje się dłużej niż 1-2 dni, należy koniecznie skontaktować się z lekarzem weterynarii. Nie bagatelizuj też powtarzających się niejasnych epizodów gorączki u pupila – zawsze wymagają one wyjaśnienia.
Autorka: Marta Majewska