Wnikliwa obserwacja zachowania pupila może powiedzieć sporo o jego zdrowiu i samopoczuciu. U większości psów od czasu do czasu można zauważyć drżenie ciała. Choć nie zawsze jest ono sygnałem choroby, nie można go bagatelizować. Psy mogą drżeć z różnych powodów – zarówno związanych z przeżywanymi emocjami, jak i odczuciami fizycznymi. Dlaczego pies się trzęsie? Kiedy drżenie mięśni u czworonożnego ulubieńca stanowi wskazanie do konsultacji z lekarzem weterynarii?

 

Dreszcze to naturalna reakcja organizmu na zimno. Większość psów czuje się najbardziej komfortowo w temperaturze wynoszącej minimum 10°C . Gdy słupki termometru niebezpiecznie spadają poniżej tej granicy, pieski mogą odczuwać zimno. W takich warunkach organizm uruchamia mechanizmy fizjologiczne i behawioralne, które mają uchronić go przed spadkiem temperatury. Zwierzak, który marznie, zwykle stroszy sierść, kuli ciało, zwija się w kłębek czy poszukuje ciepłego schronienia. Następnie organizm stara się sam wytworzyć ciepło na drodze termogenezy drżeniowej. Występują wtedy szybkie, nieskoordynowane, mimowolne skurcze mięśni.

 

 Niskie temperatury dotkliwie odczuwają zwłaszcza miniaturowe i małe psy, czworonożni seniorzy i zwierzęta przewlekle chore. Dodatkowo niektóre rasy drżą naturalnie częściej niż zwykle, co ma związek ze specyfiką ich szaty. Szczególnie narażone na wychłodzenie są psy pozbawione podszerstka, bezwłose lub skąpo owłosione (m.in. yorki, maltańczyki, chihuahua).

 

By chronić wrażliwego podopiecznego przed wychłodzeniem, warto jesienią i zimą zaopatrzyć go w ciepłe ubranko – sweterek lub kurtkę. Dodatkowo w czasie mrozów należy utrzymywać energiczne tempo spacerów. Jeśli zobaczysz, że podczas przechadzki pies zaczyna się trząść, powinieneś skrócić wędrówkę i zabrać podopiecznego do ciepłego pomieszczenia. W czasie chłodnych dni lepiej też nie pozostawiać psa samego w ogrodzie na dłużej. Czworonogi stróżujące powinny mieć zapewnione ciepłe schronienie przed śniegiem i mrozem.
 

↓ Witaminy i odżywki dla psów ↓ 

 

Pies może trząść się na skutek odczuwanych silnych emocji. W chwilach stresu dochodzi do nagłego wyrzutu adrenaliny, która mobilizuje organizm do walki lub ucieczki. Towarzyszą temu różne reakcje fizjologiczne, m.in. skurcz naczyń krwionośnych, przyspieszenie akcji serca i oddechu, rozszerzenie źrenic i drżenie ciała u psa. Jeśli pies jest przestraszony lub silnie zestresowany, można u niego zaobserwować także inne oznaki napięcia emocjonalnego. Pupil często obniża pozycję ciała, ziewa, oblizuje wargi, wokalizuje, oddaje mocz czy unosi przednią kończynę.

 

Warto uważnie obserwować okoliczności wystąpienia drżenia psa. Jeśli pies nagle zaczyna drżeć, w trakcie wizyty u lekarza lub gdy styka się z nieznanym człowiekiem, najprawdopodobniej te zdarzenia są dla niego niepokojące. W takiej sytuacji najlepiej stopniowo oswajać psa z różnorodnymi bodźcami, aż przestaną wywoływać u niego lęk. Dodatkowo można sięgnąć po pomoce behawioralne (np. obroże z feromonami) lub łagodne naturalne środki uspokajające (np. z melisą, tryptofanem, walerianą). W przypadku silnego lub uogólnionego lęku często konieczna jest jednak kompleksowa terapia behawioralna pod okiem doświadczonego behawiorysty. 

 

Nie zawsze drżenie ciała psa świadczy o negatywnych emocjach. Zdarza się, że pies drży w wyniku ekscytacji wywołanej spotkaniem z opiekunem czy ulubioną zabawą. Ekscytację u pupila zwykle można łatwo rozpoznać po charakterystycznej mowie ciała. Radosne machanie ogonem, rytmiczne szczekanie czy energiczne podskoki wskazują, że zwierzakowi trudno trzymać emocje na wodzy. Tego typu pobudzenie emocjonalne zwykle nie wymaga żadnej terapii. Jeżeli jednak utrudnia zwierzakowi normalne funkcjonowanie, warto przeprowadzić ćwiczenia z zakresu samokontroli. 

 

Jeśli pies się trzęsie i szybko oddycha, może to być również symptom zmęczenia i przeciążenia mięśni. Być może energiczne harce na spacerze czy wspólny jogging to zbyt duży wysiłek dla twojego psa. Nadmierny wysiłek fizyczny stanowi zagrożenie dla psa – może doprowadzić do kontuzji, zaburzeń elektrolitowych, a nawet ataku serca. Pamiętaj – nie każdy pies jest typem wyczynowca. Na czworonożnych sportowców nie nadają się raczej przedstawiciele ras brachycefalicznych, psy w podeszłym wieku i obciążone chorobami stawów lub serca. Ćwiczenia fizyczne zawsze powinieneś więc dobrać do predyspozycji i możliwości swojego psa. Jeżeli chcesz uprawiać sport ze swoim ulubieńcem, stopniowo zwiększaj intensywność i długość treningów. Unikaj ćwiczeń w trakcie upalnych dni. Nie zapominaj również o rozgrzewce, przerwach na odpoczynek oraz zapewnieniu psu dostępu do czystej, świeżej wody. 

 

U psów w podeszłym wieku drżenie tylnych kończyn często sygnalizuje utratę masy mięśniowej. Warto więc zadbać o to, by w diecie czworonożnego seniora nie zabrakło wartościowego białka oraz składników pomagających utrzymać silne mięśnie (m.in. L-karnityny, HMB). 

 

↓ Przysmaki dla psów ↓ 

Zastanawiasz się, dlaczego ciało psa drży, gdy twój ulubieniec błogo śpi? Nieskoordynowane ruchy ciała w czasie snu to przypadłość wielu psich marzycieli. Gdy pies pogrążony jest w głębokim śnie, mogą wystąpić u niego nagłe drgawki. Dodatkowo pies często rusza łapami i wydaje różne dźwięki, np. piszczy, szczeka. Najczęściej ruchy ciała są krótkie i mogą powtarzać się kilkukrotnie. Zagadkowe zachowanie psa ma prawdopodobnie związek z marzeniami sennymi, pojawiającymi się w fazie REM snu. 

 

Choć nie wiadomo dokładnie, o czym śnią psy, po ich zachowaniu można wnioskować, że przeżywają w objęciach Morfeusza sytuacje z życia codziennego. Szybko poruszający łapkami psiak może więc właśnie marzyć o pogoni za zajączkiem. Niewykluczone jednak, że psy doświadczają również koszmarów, z których budzą się przestraszone.

 

Psiego śpiocha nigdy nie należy gwałtownie budzić ani dotykać – może zareagować w sposób agresywny. Warto również zapewnić swojemu ulubieńcowi bezpieczne miejsce do wypoczynku z wygodnym legowiskiem. W swojej sypialni pies nie powinien być narażony na hałasy ani silne bodźce świetlne. Dodatkowo zwierzak powinien mieć możliwość swobodnego wyciągnięcia się na swoim posłaniu – w takiej pozycji może rozluźnić mięśnie i prawdziwie odpocząć.

 

Czasami drżenie ciała jest objawem odczuwanego przez psa dyskomfortu. Po zjedzeniu toksycznych produktów, chemikaliów czy resztek ze stołu psy mogą mieć mdłości. Jest to reakcja obronna organizmu, mająca uchronić go przed zatruciem. Drżenie w takim przypadku może być spowodowane oddziaływaniem toksyn na układ nerwowy psa. Również niewydolność nerek, schorzenia układu pokarmowego oraz choroba lokomocyjna mogą wywołać u psa nudności i wymioty z towarzyszącymi im drgawkami. 

 

Jeśli pies trzęsie się z powodu mdłości, zwykle także oblizuje swoje wargi i intensywnie się ślini. Często można zaobserwować u niego zdenerwowanie, niechęć do jedzenia czy biegunkę. Jeżeli podejrzewasz, że pies zjadł trujący pokarm, powinieneś jak najszybciej udać się do lecznicy weterynaryjnej. W innych sytuacjach możesz zastosować krótkotrwałą głodówkę (6-24 h) i poić swojego podopiecznego małymi porcjami wody. Powtarzające się mdłości i wymioty zawsze wymagają jednak dokładnej diagnostyki. W przypadku choroby lokomocyjnej u psa warto poprosić lekarza weterynarii o leki do stosowania przed dłuższą podróżą. 

 

Jedną z najpoważniejszych przyczyn drgawek u psa jest padaczka. Choroba ta dotyka najczęściej psy między 1. a 4. rokiem życia. Przyczyny epilepsji u psów nie są do końca znane. Prawdopodobnie jej ryzyko mogą zwiększyć predyspozycje genetyczne, urazy głowy czy przebyte infekcje. Często jednak opiekun psa nie jest w stanie z niczym powiązać dolegliwości swojego podopiecznego.

 

Epilepsja jest przewlekłą chorobą neurologiczną. Głównym jej objawem są napady drgawkowe spowodowane zaburzeniami polaryzacji komórek nerwowych. Ataki padaczki mogą pojawiać się u psa z różną częstotliwością – niemal codziennie czy raz na kilka miesięcy. Typowe ataki padaczkowe składają się z trzech faz: prodromalnej (zwiastunowej), właściwej i postiktalną. W trakcie napadów padaczkowych pies może przewracać się na bok, poruszać się w nieskoordynowany sposób, piszczeć, ślinić się, a nawet stracić przytomność. Atakom najczęściej towarzyszy też sztywność mięśni, zdenerwowanie i dezorientacja. Zdarza się jednak, że ataki padaczkowe przybierają nietypową postać, np. drgawki dotyczą tylko niektórych partii ciała.

 

W trakcie ataków padaczkowych należy przede wszystkim zadbać o bezpieczeństwo swojego ulubieńca. Najlepiej umieścić go w małym, zamkniętym pomieszczeniu, z dala od mebli i schodów. Pies, u którego drgawki występują dłużej niż przez 6-10 minut, wymaga natychmiastowej pomocy lekarskiej. Padaczka u psa nie jest jednak wyrokiem – podawanie leków pomaga kontrolować napady drgawkowe i prowadzić zwierzęciu normalne życie. 

 

Drgawki mogą być pierwszym sygnałem, że ze zdrowiem psa dzieje się coś złego. Nagłe pojawienie się ich bez żadnej uchwytnej zewnętrznej przyczyny to często objaw gorączki lub bólu. Warto wiedzieć, że w czasie gorączki u psa dochodzi do zaburzenia mechanizmów termoregulacyjnych. W wyniku przestawienia punktu nastawczego w ośrodku termoregulacji w podwzgórzu organizm dąży do utrzymania podwyższonej ciepłoty ciała. Z tego powodu pies, mimo podwyższonej temperatury, może odczuwać zimno. Niektóre psy trzęsą się także z powodu bólu. W takiej sytuacji pies może być osowiały, apatyczny, odmawiać jedzenia i zabawy. Jeśli więc zauważysz nagłe drżenie u psa, koniecznie zmierz jego temperaturę i sprawdź, czy nie doznał urazu. 

 

Niestety, czasami drgawki zwiastują poważne dolegliwości. Zdarza się, że są one oznaką chorób neurologicznych. Pojawiają się również na skutek niedoborów składników odżywczych (witamin z grupy B, potasu) wpływających na funkcjonowanie układu nerwowego i mięśniowego. U niektórych psów występuje też tzw. zespół uogólnionego drżenia. Chorobę po raz pierwszy zdiagnozowano u czworonogów o białym umaszczeniu (m.in. west highland white terrierów), dlatego bywa nazywana syndromem białych trzęsących się psów. W jej przebiegu obserwuje się chwiejność ruchów, drżenie całego ciała oraz inne objawy neurologiczne.

 

Przyczyną powtarzających się napadów drgawkowych może być też hipoglikemia lub choroba Addisona. Drgawki bywają ponadto objawem ostrych chorób wirusowych np. nosówki. W przypadku chorób o podłożu wirusowym u czworonożnego pupila dodatkowo można zaobserwować wyciek wydzieliny z nosa i oczu, kaszel, utratę apetytu czy gorączkę. 

 

Jeśli drgawki u zwierzęcia powtarzają się regularnie lub towarzyszą im inne niepokojące objawy, warto udać się do lekarza i wykonać podstawowe badania u swojego psa. 
 

 

Autorka: Marta Majewska