W każdym psie drzemie pierwotna wilcza natura. Chociaż współczesne psy w dużej mierze nie przypominają już walecznych drapieżników, u niektórych czworonogów wciąż można dostrzec pewne cechy odziedziczone po przodkach. Jedną z nich są tzw. wilcze pazury, które występują u niektórych ras psów na tylnych łapach. Dodatkowe palce w łapach psów i kotów uznawane są atawizm, przysparzający często więcej szkody niż pożytku. Czy jednak rzeczywiście wilcze pazury nie pełnią już żadnej funkcji? Wyjaśniamy, czym dokładnie jest wilczy pazur u psa i czy zawsze wymaga usunięcia.

 

Psy zwykle mają pięć pazurów na palcach w przednich łapach oraz cztery na palcach w tylnych łapach. W rzeczywistości pies ma jednak pięć palców w każdej kończynie. Ostatni palec w łapce przedniej, odpowiadający ludzkiemu kciukowi, położny jest wyżej niż pozostałe, po wewnętrznej stronie kończyny. U psów jest obecny jedynie w postaci szczątkowej. Piąty palec występuje także w tylnych łapach psa. Zazwyczaj jest jednak na tyle zredukowany, że pozostaje niewidoczny. Od tej zasady istnieją jednak pewne wyjątki. 

 

Zdarza się więc, że u psów można zaobserwować dodatkowe pazury na palcach tylnych łap (tzw. ostrogi). Czasami mogą być one nawet podwójne. Piąte pazury na palcach tylnych i przednich łapek u czworonogów nazywane są wilczymi pazurami. O ile przednie uznawane są za normę, tylne wzbudzają już mieszane uczucia. 

 

Skąd właściwie się wzięły ostrogi u czworonogów i czy obecnie wciąż są im jeszcze potrzebne? Wilczy pazur psa to pozostałość po przodkach. Nie do końca wiadomo, dlaczego wilczy pazur przetrwał. Uważa się, że ta pozostałość po psich przodkach jest wynikiem działania genu LMBR1. Protoplastami dzisiejszych psów były zwierzęta prowadzące głównie nadrzewny tryb życia. Poruszały się one, opierając całą stopę na ziemi. Dzięki piątym pazurom zyskiwały lepszą przyczepność na nierównym terenie. Dodatkowe pazury wykorzystały także po to, by wspinać się po drzewach.

 

↓ Przysmaki dla psów ↓ 

 

Z upływem lat zmianie uległ jednak tryb życia psowatych. Psy zaczęły przeobrażać się wyspecjalizowane drapieżniki, a ich przetrwanie stało się zależne nie tyle od precyzji ruchów, ile od szybkości. Obecnie psy opierają swój ciężar ciała i poruszają się jedynie na czterech palcach. W trakcie normalnego ruchu u pupila wilcze pazury nie mają więc styczności z podłożem. 

 

Choć wiele osób uważa, że wraz ze zmianami w trybie życia czworonogów wilcze pazury całkowicie straciły na znaczeniu, nie jest to wcale takie proste. Zwłaszcza te występujące na przednich kończynach wciąż mogą stanowić ważną pomoc dla psów. Przednie wilcze pazury są mocno przyczepione do łapek za pomocą ścięgien. U niektórych psów podczas szybkiego biegu i skrętów dotykają one lekko podłoża. Z tego względu uważa się, że stabilizują staw nadgarstkowy, zapewniają lepszą przyczepność i zapobiegają ślizganiu się. Są więc szczególnie ważne dla psów pracujących (zwłaszcza w warunkach śnieżnych) oraz sportowych. Psy mogą używać ich również do chwytania i przytrzymywanie kości lub innych przedmiotów.

 

Inaczej jest jednak z piątym pazurem u psa w tylnej kończynie. Nie ma on paliczków i zazwyczaj jest luźno połączony z łapką wyłącznie za pomocą skóry. Tylny wilczy pazur nie stanowi dodatkowej pomocy podczas poruszania się i właściwie nie pełni żadnej funkcji w życiu psów. 

 

Wilczy pazur to pozostałość po przodkach, która może wystąpić właściwie u każdego psa. W rzeczywistości cecha ta ujawnia się jednak najczęściej tylko u przedstawicieli pewnych ras. Szczególnie często obserwowana jest u ras psów żyjących w trudnych warunkach, poruszających się po terenach górskich. Do ras, które często posiadają wilczy pazur, należą m.in.: 

 

 

Wilcze pazury u psa stanowią czasami przystosowanie anatomiczne do trybu życia. Norweski lundehund może pochwalić się podwójnymi wilczymi pazurami zarówno na tylnych, jak i przednich łapkach. Były one niezbędne temu psiakowi do wspinaczek po skałkach w czasie polowań na maskonury. Podwójnymi wilczymi pazurami na tylnych łapkach może poszczycić się również pirenejski pies górski. Dodatkowe pazury u tego psa to nic innego jak pomoc podczas pracy w trudnym, górzystym terenie. 

 

Warto wiedzieć, że wilcze pazury nie są domeną wyłącznie psów rasowych. Nierzadko spotyka się je również u kundelków, które ze względu na bogactwo genetyczne często zachowują pierwotne cechy swoich odległych krewnych. 

 

Masz psa z wilczymi pazurami i zastanawiasz się, jak dbać o jego łapki? Jeśli wilczy pazur nie sprawia problemów twojemu pupilowi, możesz bez przeszkód go pozostawić.

 

Pielęgnacja wilczego pazura powinna przebiegać w podobny sposób jak pozostałych. Musisz jednak pamiętać, że twój pies zwykle nie jest w stanie samodzielnie go ścierać. Dodatkowo wilcze pazury mogą rosnąć w sposób niekontrolowany. Z tego powodu niezbędne jest ich częste przycinanie – nawet co dwa tygodnie. Do zabiegu tego należy używać wyłącznie specjalnych narzędzi dedykowanych czworonogom. Najlepsze będą cążki w formie nożyczek. Przycinanie wilczych pazurów należy przeprowadzać z dużą ostrożnością w taki sposób, by nie naruszyć rdzenia i nie spowodować u swojego psa żadnego bólu.

 

Psy często są bardzo wrażliwe na punkcie swoich pazurów, dlatego trzeba stopniowo przyzwyczajać je do ich obcinania. W przypadku szczególnie wrażliwych lub lękliwych czworonogów przycinanie wilczych pazurów warto powierzyć specjaliście.

 

Należy również regularnie kontrolować stan dodatkowych pazurków. Jeśli pies zaczyna intensywnie wylizywać łapkę lub odciążać kończynę, warto sprawdzić, czy nie doszło do uszkodzenia wilczego pazura. Aby wzmocnić psie pazury, należy ponadto zadbać o właściwe żywienie psa. W diecie twojego ulubieńca nie powinno zabraknąć składników takich jak: biotyna, cynk i wielonienasycone kwasy tłuszczowe. 

 

Niestety, obecność wilczego pazura u psa wiąże się czasami z pewnymi problemami. Nie ulega wątpliwości, że wilcze pazury ze względu na specyficzną budowę i lokalizację są dość podatne na urazy. Psiak może przypadkowo zaczepić nimi o różne przeszkody. Naderwany wilczy pazur u psa wiąże się z naruszeniem rdzenia, dlatego jest źródłem bólu. Zdarza się również że zwisające pazury zrastają się lub wbijają w opuszkę. Wrośnięty wilczy pazur może spowodować uszkodzenie opuszki, krwawienie i infekcję. Podobnie jak pozostałe pazury, te dodatkowe mogą też rozdwajać się, ulegać zakażeniom lub przemianom nowotworowym.

 

W przypadku jakichkolwiek problemów z wilczymi pazurami trzeba zasięgnąć porady lekarza weterynarii. Lepiej nie działać na własną rękę, ponieważ może to spowodować pogłębienie się problemów, a w skrajnych przypadkach doprowadzić do trwałych uszkodzeń kończyn psiego podopiecznego. 

 

Wilczy pazur właściwie nie przeszkadza psu. Nie ma więc bezwzględnego wskazania do jego usunięcia. Zdania na temat tego, czy należy go usuwać, są jednak podzielone. Niektórzy zalecają ten zabieg ze względów profilaktycznych, by uchronić pupila przed bolesnymi urazami. Wielu specjalistów jest jednak przeciwnych tego typu ingerencji. W rzeczywistości poważne obrażenia związane z dodatkowymi pazurami należą bowiem do rzadkości. Sam zabieg ich usuwania, podobnie jak każda procedura chirurgiczna, stwarza natomiast potencjalne ryzyko powikłań. Do usunięcia wilczych pazurów niezbędne jest podanie psu znieczulenia miejscowego lub ogólnego. Niebezpieczeństwo stwarza również możliwość zakażenia rany pooperacyjnej. Kiedy więc warto przeprowadzić zabieg?

 

Usunięcie wilczych pazurów należy rozważyć w przypadku psów myśliwskich. Praca w łowisku jest bardzo wymagająca. Zwierzaki na polowaniach muszą często przedzierać się przez rozmaite naturalne przeszkody. Dodatkowe wilcze pazury mogą przyczyniać się u nich do powstawania urazów. Również u psów pracujących w terenie zabieg ten może być pożądany. 

 

Usuwanie nadprogramowych pazurków niejednokrotnie wykonywane jest ze względów estetycznych. Większości psów wystawowych wilcze pazury są usuwane. Często uznawane są one bowiem za cechę niepożądaną, która wpływa niekorzystnie na wygląd psa i jego prezencję na wystawie. Wilczy pazur u yorka czy innego psa ozdobnego to z pewnością wada. Jednak nie zawsze tak jest. Obecność wilczego pazura jest zaletą u niektórych ras psów. Pozostawienie wilczego pazura jest niezbędne m.in. w przypadku owczarków katalońskich czy norweskich lundehundów. 

 

Zabieg usuwania wilczych pazurów standardowo wykonuje się u szczeniąt między 3. a 5. dniem życia. U psów dorosłych jest on trudniejszy do wykonania i wymaga podania znieczulenia ogólnego. Z tego względu przeprowadza się go tylko w wyjątkowych przypadkach (np. gdy doszło do naderwania pazurka). Okres rekonwalescencji po zabiegu trwa do 14 dni, u szczeniąt jest jednak z reguły znacznie krótszy. Aby zabezpieczyć ranę pooperacyjną przed lizaniem, niezbędne może być założenie psu kołnierza pooperacyjnego. By uniknąć zakażenia rany, trzeba również regularnie zmieniać opatrunki. W przypadku zaobserwowania jakichkolwiek niepokojących zmian w okolicy po amputacji (np. obrzęku, krwawienia), należy jak najszybciej skorzystać z porady lekarskiej. 

Autorka: Marta Majewska