Wiewiórki to niezwykle sympatyczne dzikie zwierzęta, których trudno nie lubić. Te urocze gryzonie dosyć często spotkać można podczas spacerów po lasach, parkach, a niekiedy nawet przydomowych ogrodach. Nic więc dziwnego, że wiele osób zastanawia się, czym uraczyć miłych gości, by na dobre zadomowiły się w okolicy. Co chętnie jedzą wiewiórki pospolite? Czym karmić wiewiórki w ogrodzie i w domu? Przedstawiamy krótki przewodnik żywienia hodowlanych i dzikich wiewiórek. 

 

Wiewiórki pospolite to niewielkie leśne zwierzaki, które na stałe wpisały się w polski krajobraz. Gryzonie te zamieszkują przede wszystkim lasy liściaste i parki, ale czasami można natrafić na nie również w lasach iglastych oraz w ogrodach z wysokimi drzewami. Piękne rude ssaki prowadzą nadrzewny tryb życia. Są aktywne w ciągu dnia, co znacznie ułatwia ich obserwację. Wiewiórki często zamieszkują dziuple, budki lęgowe i opuszczone gniazda ptaków. Jednak wiewiórki potrafią też samodzielnie budować swoje gniazda w koronach drzew, z gałązek, mchu i traw. 

 

Chociaż wiewiórki powszechnie uznawane są za wegetarian i wielbicieli orzechów, w rzeczywistości ich dieta jest bardzo zróżnicowana. Wiewiórki zalicza się do grupy zwierząt wszystkożernych. Aż 70-90% swojego czasu poświęcają one na wyszukiwanie, spożywanie i gromadzenie pożywienia. Wiewiórki jedzą zarówno pokarmy roślinne, jak i zwierzęce. Dodatkowo wiewiórki dzikie są niezwykle elastyczne w doborze pożywienia. Ich jadłospis uzależniony jest od pory roku i dostępności pokarmu. By pokryć swoje dzienne zapotrzebowanie kaloryczne, mogą zjadać różnorodne produkty, do których mają dostęp w danym momencie.

 

W naturalnym środowisku wiewiórki jedzą przede wszystkim różnorodne orzechy, owoce i nasiona drzew i krzewów. W skład ich naturalnego menu wchodzą m.in. orzechy włoskie, laskowe, bukowe, żołędzie, nasiona sosny i świerku. Latem chętnie sięgają również po różnego rodzaju owoce i warzywa m.in. maliny, jeżyny, czereśnie, wiśnie, marchewki. Małe leśne ssaki są również miłośnikami grzybów – mogą spożywać je przez cały rok, chociaż na grzybobrania udają się głównie jesienią (od września do listopada). Grzyby pozwalają uzupełnić im poziom potasu, magnezu i wapnia w organizmie. Od czasu do czasu swoje menu wiewiórki uzupełniają też pokarmami zwierzęcymi – jedzą owady i ich larwy, jaja i pisklęta,

 

Zimą i wczesną wiosną wiewiórki spożywają również korę drzew. Latem gryzonie chętnie raczą się kwiatami, pąkami, korzonkami i pędami roślin. Wiewiórki często korzystają także z pokarmu pozostawionego przez ludzi. Doświadczone wiewiórki łatwo znajdują obfite bazy pokarmowe. Żerują w śmietnikach oraz w karmnikach dla ptaków. 

 

Wiewiórki nie zapadają w sen zimowy. Jednak w czasie wyjątkowo mroźnych dni znacznie ograniczają swoją aktywność i rzadko wychodzą ze swojego gniazdka. Wiewiórki zimą są aktywne przeciętnie tylko przez kilka godzin dziennie. Pozwala to im zmniejszyć zapotrzebowanie kaloryczne, co jest szczególnie ważne przy ograniczonej dostępności pożywienia. Zimą wiewiórki spożywają dziennie zaledwie 35 g pożywienia, podczas gdy wiosną aż 80 g. W przetrwaniu ciężkiej zimy pomaga im również gromadzenie zapasów. 

 

Późnym latem i wczesną jesienią wiewiórki nie zjadają od razu wszystkiego, co uda im się znaleźć, ale zaczynają gromadzić zapasy na zimę. W parkach i ogrodach wiewiórki szukają jesienią przede wszystkim trwałych i wysokoenergetycznych przekąsek, takich jak szyszki, żołędzie, orzechy laskowe i włoskie. Swoje skarby wiewiórki chowają w ziemi i swoich dziuplach. Co ciekawe czasami wykopują fałszywe skrytki, by uchronić swoje zbiory przed kradzieżą przez inne wiewiórki lub ptaki. 

 

Wiewiórki mają bardzo dobrą pamięć, jednak mimo tego nie wszystkie skarby udaje się im odnaleźć. Tracą na tym te małe ssaki, jednak zyskuje przyroda. Pozostawione w ziemi nasiona wiosną dają początek nowym drzewom. 

 

Czy powinniśmy dokarmiać wiewiórki? Takie pytanie z pewnością zadaje sobie wielu miłośników sympatycznych małych gryzoni. Wśród przyrodników zdania na ten temat są podzielone. Wiewiórki, ze względu na swój behawior żywieniowy, potrafią poradzić sobie z krótkotrwałym niedoborem pokarmu. Zasadniczo w czasie łagodnych zim zwierzaki te są w stanie przetrwać bez pomocy człowieka. Nie ma więc potrzeby ich karmienia przez całą zimą.

 

Z drugiej strony niewielka pomoc gryzoniom w trakcie najsilniejszych mrozów jest jak najbardziej wskazana. O dokarmianiu wiewiórek warto pomyśleć zwłaszcza wtedy, gdy przez dłuższy czas utrzymują się ujemne temperatury, a ziemia jest zmarznięta. Również obfita pokrywa śnieżna może znacznie utrudnić odnalezienie zgromadzonego pokarmu zwierzętom. Małe ssaki nie mogą wtedy odkopać swoich zbiorów, przez co szczególnie doskwiera im głód. Wiewiórki możesz dokarmiać ponadto późną zimą i wczesną wiosną – ich zapasy zaczynają wtedy się kończyć, a zbliża się pora rozrodu. Pozostaw też trochę pokarmu dla wiewiórki, jeśli zauważysz, że akurat poszukuje jedzenia w Twojej okolicy. 

 

Późną wiosną i latem lepiej jednak wstrzymać się od dokarmiania wiewiórek. Pokarmu jest wtedy pod dostatkiem, dlatego nie ma potrzeby oferowania zwierzętom dodatkowych porcji. Całoroczne dokarmianie wiewiórek może zaburzyć równowagę całej populacji, a w konsekwencji doprowadzić do nadmiernego zwiększenia liczebności gryzoni i rozprzestrzeniania się chorób. Co więcej, wiewiórki mogą uzależnić się od łatwo dostępnego pokarmu i zrezygnować z samodzielnego żerowania. Może mieć to niekorzystny wpływ na ich zdolności do przetrwania bez pomocy ludzi. 

 

Dodatkowym problemem jest prawidłowe komponowanie diety wiewiórek. Pokarm podawany przez ludzi często nie odpowiada potrzebom żywieniowym tych małych ssaków. O ile więc serwowany dodatkowo nie powinien spowodować problemów, to już zjadany regularnie może doprowadzić do rozwoju chorób kości czy kłopotów z żuciem. 

 

Dokarmianie wiewiórek należy prowadzić z rozwagą. Nieodpowiednio przeprowadzone, zamiast pomóc zwierzętom, może im bowiem zaszkodzić. Warto pamiętać, że wiewiórki nie jedzą tylko pokarmów jednego rodzaju. Jeśli więc chcesz je dokarmiać, powinieneś zadbać o dużą różnorodność serwowanych produktów. Czym dokarmiać wiewiórki jesienią lub zimą? Miłych zimowych gości możesz uraczyć m.in.:

 

 

Pamiętaj, by podawać wiewiórce wyłącznie świeże produkty. Owoce i warzywa serwuj pokrojone na małe kawałki. Nigdy nie podawaj produktów solonych, słodzonych czy wysoko przetworzonych. Jeśli masz taką możliwość, wyznacz w ogrodzie kilka miejsc na jadłodajnię – zwiększy to szansę, że gryzoń odnajdzie pożywienie. Karmnik dla wiewiórki najlepiej umieścić na wysokości 3-4 m, w miejscu niedostępnym dla kotów i innych drapieżników. Powinien mieć on formę otwartej platformy lub skrytki, w której można pozostawić przysmaki dla sympatycznego gościa. Zawsze dbaj o czystość stołówki – na bieżąco usuwaj niezjedzone resztki pokarmu, które mogły ulec zepsuciu.

 

Chociaż wiewiórki wyglądają niewinnie, lepiej unikać z nimi bezpośrednich kontaktów. Zwierzaki te mogą być nosicielami wirusa wścieklizny. Nie próbuj raczej karmić tych gryzoni z ręki – może to nie tylko wywołać u nich strach, ale również sprowokować do agresji. 

 

Jeśli chcesz, by wiewiórki regularnie pojawiały się w Twoim ogrodzie, możesz pomóc im w inny sposób. Dobrym sposobem na zwabienie tych uroczych rudych gości jest zasadzenie w ogrodzie wysokich drzew, gdzie będą mogły zamieszkać. W aranżacji przydomowej przestrzeni warto uwzględnić także obecność drzew i krzewów dostarczających gryzoniom pożywienia. Z pewnością dobrym wyborem będą gatunki takie jak: leszczyna, orzech włoski, dąb czy sosna. Dodatkowo w ogrodzie warto powiesić domek dla wiewiórki o wymiarach: 20 x 20 cm (dno) i 40 cm (wysokość) oraz otworze wejściowym o średnicy 8-8,5 cm. 

 

W ostatnich latach coraz popularniejsza staje się hodowla wiewiórek syberyjskich czy Hudsona w domu. Jeśli chcesz mieć takiego sympatycznego towarzysza, musisz zadbać o zapewnieniu mu odpowiednich warunków. Kluczowy wpływ na zdrowie i samopoczucie pupila ma dieta.

 

Burunduki czy wiewiórki Hudsona, podobnie jak rodzime pospolite leśne rudzielce, są zwierzętami wszystkożernymi. W naturze spożywają przede wszystkim orzechy, owoce, zielone części roślin oraz drobne bezkręgowce. W warunkach domowych podstawą ich diety powinna być wysokiej jakości gotowa karma dla wiewiórek. Kompletny pokarm dla wiewiórek to mieszanka zbóż, nasion, owoców, warzyw, orzechów i owadów.

 

Dodatkowo jadłospis domowego ulubieńca warto wzbogacać pokarmami wysokobiałkowymi (np. ugotowanymi jajami, owadami karmowymi), nieokorowanymi gałązkami drzew czy kłosami zbóż. Jako przysmaki można podawać różne orzechy, warzywa, zioła i owoce. Należy pamiętać również o tym, by wiewiórki domowe miały zapewniony stały dostęp do czystej wody. 

Autorka: Marta Majewska